Ayak Burkulması

Ayak burkulması, ayak bileğini destekleyen ligamentlerin (bağların) aşırı gerilmesi veya yırtılması sonucu meydana gelen yaygın bir yaralanmadır. Genellikle ayak bileğinin içe doğru dönmesi (inversiyon) sonucu oluşur.

Nedenleri:

• Ani hareketler veya dönüşler
• Dengesiz zeminlerde yürüme veya koşma
• Spor aktiviteleri (özellikle basketbol, futbol, voleybol gibi)
• Düşmeler
• Yanlış ayakkabı seçimi
• Önceden geçirilmiş burkulmalar

Belirtileri:

• Ağrı
• Şişlik
• Morarma
• Ayak bileğini hareket ettirmede zorluk
• Ayak bileğine yük verememe
• Hassasiyet

Dereceleri:

Ayak burkulmaları, ligament hasarının şiddetine göre derecelendirilir:

• 1. Derece: Ligamentlerde hafif gerilme veya küçük yırtıklar.
• 2. Derece: Ligamentlerde kısmi yırtık.
• 3. Derece: Ligamentlerde tam yırtık.

Tedavi:

Tedavi, burkulmanın derecesine göre değişir:

• İlk Yardım (RICE):
  • Rest (Dinlenme): Ayak bileğine yük vermekten kaçının.
  • Ice (Buz): Şişliği azaltmak için 20 dakikalık aralıklarla buz uygulayın.
  • Compression (Kompresyon): Bandaj ile ayak bileğini sarın.
  • Elevation (Yükseltme): Ayak bileğini kalp seviyesinin üzerinde tutun.
• Ağrı kesiciler
• Fizik tedavi (egzersizler, güçlendirme)
• Cerrahi (nadir durumlarda, şiddetli yırtıklarda)

Önleme:

• Uygun ayakkabı seçimi
• Egzersiz öncesinde ısınma
• Denge egzersizleri
• Kasları güçlendirme
• Düzensiz zeminlerde dikkatli olma
• Önceden geçirilmiş burkulmalara karşı dikkatli olma

Ne zaman doktora başvurmalı:

• Şiddetli ağrı ve şişlik
• Ayak bileğine yük verememe
• Açık yara
• Morarma
• Belirtilerde iyileşme olmaması